Niğdeli Domates Üreticileri Tarladaki Domatesleri 3 Liraya Sattıklarından Şikayet Ediyor: Üreticilerin Yüzde 80’i Bankalara Borçlu
Niğde’deki domates üreticileri bu yıl fiyatların artmamasından şikayetçi oldu. Tüccar ve sanayicilerin geçen yıl 2 lira 90 kuruşa sattıkları domatesi bu yıl 3 liraya aldıklarını belirten çiftçi İbrahim Ayhan, “Domates tarlada kalıyor. Fabrikalara vermezsek ürün bozulur.” Tarlalarda kalacak. Bu domatesi 20 gün içinde satmak zorundayız. Üreticinin yüzde 80’i bankalara borçlu. “Ürünü satıyoruz, banka borçlarımızı kapatıyoruz ve yeni sezon için bir kredi daha çekiyoruz. Gelecek yılın hazırlıklarını yapıyoruz” dedi.
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, son yıllarda domates üretiminin arttığı Bor ilçesine bağlı Çukurkuyu beldesine giderek üreticilerin domates tarlalarındaki sorunlarını dinledi. Çiftçiler İbrahim Ayhan ve Mustafa Arslan, geçen yıl 2 lira 90 kuruşa sattıkları domateslerin, tüm maliyet artışına rağmen bu yıl 3 liraya satıldığını ve mağdur olduklarını söyledi.
Üreticiler, maliyetlerin 2-3 kat artmasına rağmen geçen yıl 2 lira 90 kuruşa sattıkları domatesin bu yıl tüccar ve sanayiciler tarafından 3 liraya alındığını belirtti.
CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, tarlada 3 liraya mal olan domatesin marketlerde 10 lira ile 40 lira arasında satıldığına dikkat çekerek, “Enflasyonun yüzde 60 olduğu bir dönemde sıkıntı çeken üretici, maliyetin Artışlar yüzde 100’ü aşıyor, gelecek yıl ekim yapılmayabilir.Bu durum, “Gıdaya erişimde ciddi sıkıntılara neden oluyor” dedi.
HER ŞEY 2-3 KAT ARTTI
Domates üreticisi İbrahim Ayhan, “Maliyetler çok arttı, personel maliyetleri bile yüzde 2-3 arttı. Maliyetin altında domates satıyoruz. Bu yıl hava koşulları da bizi zorladı. Ağustos ayında sıcaklık çok yükseldi ve mecbur kaldık. Günlük sulama yapın. 3 lira bizi kurtarmıyor. Kendimiz için ihtiyacımız var.” Pazar arıyoruz ama bulamıyoruz. Bu nedenle Tarım Kredi Kooperatiflerine yönelmeye çalıştık. Bunu da denedik ama Tarım Kredi Kooperatiflerinden gereken verimi alamadık. Sözleşme yaptığımızda domates piyasanın altına düştüğünde israftan dolayı zarar etmemize neden oluyor. Yüzde 3-4 oranında olan domatesin israfı yüzde 30 civarındadır. Bunları çıkarıp çiftçiyi zor durumda bırakıyorlar” dedi.
İbrahim Ayhan, geçen yıl 16 lira olan dolar kurunun bu yıl 27 liraya, 18 lira olan mazotun 38 liraya yükseldiğini, elektrik, gübre, tohum ve tarım ilaçlarının da arttığına dikkat çekti.
FABRİKALARA SATIŞ YAPMAZSANIZ ÜRÜN ELDE KALACAK
Domates üreticileri olarak devletten destek alamadıklarını belirten İbrahim Ayhan, “Domates tarlada kalıyor. Fabrikalara vermezsek ürün tarlada kalacak. Böyle devam ederse domates ekimi devam edecek” dedi. Azalacak. 20 gün içinde bu domatesi satmak zorundayız. Satamazsak hepsi yok olacak. Havalar soğuyunca domatesler tarlalarda çürüyecek. Üreticinin yüzde 80’i “Devlete borcumuz var” bankalar. Ürünü satıyoruz, banka borçlarımızı kapatıyoruz ve yeni sezon için kredi çekiyoruz. Gelecek yılın hazırlıklarını yapıyoruz. Borçlardan kurtulup rahat edemedik. Böyle devam ederse yakında tarlalarımız haczedilecek” dedi.
ÜRETİCİ KORUNMUYOR
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın üreticiyi korumadığından şikayetçi olan İbrahim Ayhan, “Bugün domatesi 3 liraya satıyoruz. Maliyetin altında bir fiyat. Buna rağmen fabrika 1,5 lira da olsa, 2 lira da söylese satmak zorunda kalıyoruz” dedi. Çünkü bizi kimse korumuyor. Ne Tarım, ne Tarım, ne de Orman Bakanlığı Tarım Kredi Kooperatiflerine destek vermiyor. Çok zor durumdayız” dedi.
“ÜRETİCİ DOMATESİN HER YIL KAÇ LİRA SATILACAĞINI BİLMELİ”
CHP’li Gürer şunları söyledi:
“Tarım ve Orman Bakanlığı planlamadan uzak. Domates ekiliyor, ürün var, üretici zor şartlarda çiftçilik yapıyor ama ürünün maliyetini dahi karşılayamıyor. Bu nedenle üretici farklı ürün arayışına giriyor, ürün fiyatını değiştiriyor.” ürün deseni.Çiftçi ürün desenini değiştirince sorunlar artıyor.Mutlaka bir planlama var, burada yetişen domatesin bir senede kaç lira olacağı olmalı, ekimden önce sürülmeli.
“TARLADA DOMATES 3 LİRA AMA PİYASADA 1 KG DOMATES SALÇASI 40 LİRA”
Çiftçi domatesten beklediği karı bulamadı. Domates salçası tarlada 3 lira, marketlerde ise 1 kilo salça 30-40 liranın üzerinde. Sulama maliyetleri, ilaç maliyetleri, tohum ve gübre maliyetleri arttı. Çiftçinin kazancı geçen yılın altına düştü. Şehirlerde en az 10 lira olan domates tarlada sadece 3 lira. Domates gerçekten üreticiye zarar veriyor.
“MALİYET YÜKSEK, SATIŞLAR DÜŞÜK, ÜRETİCİ PARA KAZANAMIYOR”
Marketlerde fiyatı artıyor ama tarlada 3 lira. Enflasyonun yüzde 60’a ulaşması ve maliyetlerin iki katına çıkmasıyla domates üreticileri para kazanamıyor. Salça olarak üretilen ürün üreticiye değil sanayiciye fayda sağlıyor. 5-7 kilo domatesten 1 kilo salça elde ediliyor. Anlaşmalı tarım fabrikası ürünü 3 liranın altındaki fiyatlarla alıyor. 1 kilo domates salçası market rafında 40-50 liraya satılıyor. Her ne kadar iş sahada uygun fiyatlarla üretilse de fiyatlar market rafına kadar artıyor. Aracı kârını artırırken üretici dışında vatandaş da değerli çalışmaya mahkûm oluyor.”
